Biografia

Rodzina

Ksiądz Marian Stanisław Rajchel urodził się 25 września 1937 r. w Iwoniczu Zdroju. Wychowaniem Księdza i jego o rok starszej siostry, Krystyny, zajmowała się mama – Zofia, ponieważ tato – Kazimierz „poszedł” na wojnę i już nie wrócił. Ks. Marian uczył się w Iwoniczu Zdroju, Kostarowcach, Sanoku, a później w Krośnie. W 1955 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Przemyślu, a 18 czerwca 1961 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk ks. bpa Franciszka Bardy. Następnie studiował na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, otrzymując tytuł magistra filozofii chrześcijańskiej w zakresie specjalizacji filozoficzno-pedagogicznej.

Kapłaństwo

Posługę kapłańską rozpoczął w sierpniu 1965 r. jako wikariusz w parafii Babice. Następnie pracował w kościele farnym pw. Wniebowzięcia NMP w Jaśle, a później w Radymnie. Od 28 kwietnia 1968 r. do 26 grudnia 1973 r. Ks. Marian Rajchel pełnił funkcję proboszcza parafii pw. Matki Bożej Królowej Polski w Nisku-Malcach. W latach 1974-75 pracował w kościele farnym w Łańcucie.

Bóg chce, żebyśmy wiedzieli
z czego nas uwalnia,
dlatego taka powolna jest świadomość odkrywająca prawdę.

ks. Marian Rajchel

W Jarosławiu posługę kapłańską pełnił przez 45 lat, od 11 sierpnia 1975 r. Tutaj zainicjował budowę najpierw drewnianego, a później murowanego kościoła pw. NMP Królowej Polski. Parafianie do dziś wspominają słynną „bazylikę pod drągami”, bo tak nazywano pierwszą świątynię postawioną w ogrodzie parafialnym, w której odprawiano Msze św. i nabożeństwa do 1985 r. Nowy, murowany kościół został poświęcony 10 marca 1985 r., a konsekrowany 20 marca 1995 r.

Ks. Marian Rajchel – to niezwykle skromny kapłan. Sutanna, którą nosił na co dzień i od święta, była przez mamę księdza artystycznie cerowana i podszywana. Ksiądz Proboszcz uważał za zbytek zakup nowej sutanny, gdy za te pieniądze wydane na sutannę można było kupić jakiś materiał na budowę kościoła. Temu mankamentowi zaradzili społecznicy parafii: panie i panowie na 8 grudnia z życzeniami imieninowymi dla Księdza, z gromkim „STO LAT” i kwiatami złożyli prezent – ładnie zapakowaną sutannę, nie pamiętam z iloma guziczkami – wspominał Zenon Sznajder, kierownik budowy kościoła NMP Królowej Polski w Jarosławiu¹.

Z posługi Ks. Prałata korzystali kapłani i siostry zakonne. Ksiądz dziekan Jan Jagustyn pisał: Osoby konsekrowane w Przemyślu i Jarosławiu rozpoznały w Księdzu Marianie Rajchlu dobrego przewodnika duchowego. Wielu z nas, kapłanów, uczyło się jak rozmawiać, współpracować, jak słuchać i jak służyć tym osobom, które z miłości oblubieńczej poszły za tym samym Mistrzem i Panem, i oddały swe życie Boskiemu Oblubieńcowi².

Wykładał w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu, także w seminarium w Gródku Podolskim na Ukrainie.

Księdza Mariana cechowało niezwykłe skupienie i rozmodlenie podczas Eucharystii i wszelkich nabożeństw. Krótkie, starannie przygotowane homilie poruszały sumienia, zaś spowiedź była uświadomieniem własnych zaniedbań i słabości, a jednocześnie pozwalała na nowo uwierzyć w nieskończone Miłosierdzie Boże.

Jak się może nawrócić ateista?
Może obliczyć straty, może się bać kary,
ale nawrócenie to przemiana spojrzenia, to powrót do miłości.
Tam nie ma  uzasadnienia.

ks. Marian Rajchel

Pasterz

Działalność Ks. Prałata była wszechstronna. Równocześnie z budową kościoła materialnego podejmował różnego rodzaju działalność ewangelizacyjną. Redagował i wydawał gazetkę „Ave Maria”, nową – po pięćdziesięcioletniej przerwie – gazetę parafialną w Jarosławiu. Pierwszy, okolicznościowy numer ukazał się 15 sierpnia 1992 r., a już od 4 października tego roku gazetka ukazywała się systematycznie co tydzień. Z pracą redakcyjną pożegnał się w połowie 2003 r. Ks. Marian był twórcą, pierwszego w archidiecezji przemyskiej, radia katolickiego. Radio, pod tą samą nazwą co gazetka, „Ave Maria” rozpoczęło swą działalność transmisją Pasterki z kościoła NMP Królowej Polski 24 grudnia 1993 r. Od 2000 r. radio emitowało program przez całą dobę – od 6.00 do 22.00 na żywo, zaś w nocy muzykę z komputera. Redaktor Naczelny Niedzieli Przemyskiej ks. Zbigniew Suchy napisał: …to radio nie jest instytucją. Jest wspólnotą rodzinną ludzi, którzy wykrawają z trudnego życia odrobiny odcinków czasu, by zasiąść za redakcyjną konsoletą i mówić sobie i słuchaczom o innym świecie, świecie, który nie jest przeciw, ale wpisuje się w naszą trudną codzienność³. Ks. Rajchel kierował radiem do sierpnia 2007 r.

Ks. Marian Rajchel to kapłan otwarty na ludzi potrzebujących. W parafii NMP Królowej Polski zorganizował Kuchnię im. św. Brata Alberta, która rozpoczęła działalność 16 października 1989 r. Był też współzałożycielem Schroniska dla Kobiet przy ul. Jasnej, które funkcjonuje od 27 grudnia 1992 r. W kolejnym roku otworzył przy parafii całodobowe schronisko dla młodzieży, a następnie świetlicę dla dzieci. W 2021 r. 35-lecie działalności obchodziła – założona przez Ks. Mariana Rajchla wspólnie z Siostrami Służebniczkami Niepokalanego Poczęcia NMP – Ochronka im bł. Edmunda Bojanowskiego.

Odpowiedź Pana Boga na nasz grzech uzależniona jest od nas.
Jeśli my przyjmiemy tę Bożą propozycję miłosierdzia,
przebaczenia, to wchodzimy znowu w życie.

Ks. Marian Rajchel

Ks. Rajchel to człowiek wiary i modlitwy, który troszczył się o rozwój duchowy ludzi, z którymi pracował. Wymienić tu należy m.in.: wykłady biblijne, katechezy dla dorosłych, kursy dla małżeństw, poradnię rodzinną, liczne adoracje Najświętszego Sakramentu.

Społecznik

Pragnę przypomnieć, że początki pracy duszpasterskiej Ks. Mariana przypadały na trudny okres, gdy dostęp do wydawnictw religijnych był ograniczony. Ks. Rajchel przekazał w 1976 r. własne zbiory książek zakładając bibliotekę parafialną. Z inicjatywy ówczesnego Ks. Proboszcza powstał w 1985 r. punkt sprzedaży – w wieży kościelnej, w 1992 r. księgarnia, a trzy lata później wypożyczalnia kaset video o tematyce religijnej.

Pogłębianie wiedzy z zakresu nauki Kościoła odbywało się również poprzez Klub Inteligencji Katolickiej (1981), czy zajęcia Instytutu Wyższej Kultury Religijnej (1992). Fundamentalną rolę w parafii odgrywała wspólnota Odnowy w Duchu Świętym „Pójdź za Mną” działająca od 1984 r. Zdecydowana większość inicjatyw Ks. Mariana Rajchla wspierana była poprzez zaangażowanie osób z „Odnowy”. Przy parafii odbywały się spotkania niepełnosprawnych i ich opiekunów w ramach wspólnoty „Wiara i światło” (1987). Tutaj powstała też, pierwsza w Jarosławiu, grupa Anonimowych Alkoholików „Iskra” (1992) i rodzin dotkniętych tym problemem – Al-Anon „Płomień” (1993). W latach 1986-87 odbywały się również spotkania tzw. młodzieży zagrożonej. Ks. Andrzej Szpak – salezjanin wspominał: Młodzież nie była zła, lecz poszukująca Człowieka, przyjaciela, prawdy i pozytywnych emocji. Przy Księdzu Marianie, jak w rodzinie, kontrkultura hipisowska przekształcała się w dobrą kulturę chrześcijańską⁴.

Swoją formację pod okiem Ks. Rajchla mieli nauczyciele, którzy spotykali się od 1992 r. jako Katolickie Stowarzyszenie Wychowawców⁵. Prężnie działali również parafianie w ramach Ruchu Kultury Chrześcijańskiej „Odrodzenie” (1982) i Stowarzyszenia Rodzin Katolickich (1995).

Przystań dla siebie w parafii NMP Królowej Polski znaleźli także chorzy na cukrzycę, seniorzy, pracownicy służby zdrowia, członkowie Apostolskiego Dzieła Pomocy dla Czyśćca.

Ks. Marian Rajchel był również przez wiele lat kapelanem Związku Sybiraków w Jarosławiu. W 1993 r. został udekorowany Odznaką Honorową Sybiraka.

Dodać także należy, że – przez pewien czas – od grudnia 1993 r. w salkach katechetycznych parafii NMP Królowej Polski odbywały się zajęcia Niepublicznego Liceum im. św. Rodziny.

W 1991 r. Ks. Marian Rajchel został mianowany Honorowym Kanonikiem Ojca Świętego otrzymując godność prałata.

W listopadzie 1994 r. ks. abp Józef Michalik utworzył trzeci dekanat w Jarosławiu, a na dziekana powołał Ks. Mariana Rajchla, który funkcję tę pełnił do czasu rezygnacji w sierpniu 1997 r.

Pielgrzym

Ks. Prałat Marian Rajchel to również miłośnik gór, turysta, niestrudzony pielgrzym. Na Jasną Górę wędrował 35 razy, 14 razy z Białegostoku do Wilna, a także raz z Rzeszowa do Lwowa. Siostra Krystyna Kasperczyk wspominała: Ksiądz Przewodnik myślał o wszystkim – o realizowaniu codziennego programu, o bezpieczeństwie pielgrzymów, o nagrywaniu i przekazywaniu transmisji z grupy pielgrzymkowej do studia w Jarosławiu. Widział, kogo boli głowa, komu zbytnio dokuczają pryszcze, kto ma niezbyt akuratny jak na pielgrzymkę strój. Raz po raz przejmował mikrofon, od którego każdy chciał się uwolnić. I siał obficie ziarno Bożego słowa, rozwiązywał ludzkie problemy, pokrzepiał i radził, a od czasu do czasu rozweselał dobrym żartem⁶.

Od 1998 r. służył swym doświadczeniem w kościele pw. św. Mikołaja i św. Stanisława w Jarosławiu, a w 2000 r. został powołany do posługi egzorcysty w archidiecezji przemyskiej. To trudna i niezwykle odpowiedzialna rola. Pragnę przytoczyć świadectwo osoby, która swoje uzdrowienie zawdzięcza modlitwie: Bóg, posługując się egzorcystą z Jarosławia, wydobył mnie z dna mojego bagna, postawił moje stopy na skale i umocnił moje kroki. Dlatego każdego dnia dziękuję Bogu, że poznałam Ks. Mariana Rajchla⁷.

Wyróżniony

W rocznicę stanu wojennego, 13 grudnia 1999 r. Rada Miasta przyznała Ks. Prałatowi Marianowi Rajchlowi Złotą Odznakę „Za Zasługi dla Miasta Jarosławia” jako dowód wdzięczności za gorliwość apostolską, umiejętność odkrywania dobra w drugim człowieku, pomoc świadczoną o każdej porze dnia i nocy, nawet w trudnych czasach internowania i stanu wojennego, zatroskanie o prawidłowe spojrzenie na cel życia przez organizowanie pieszych pielgrzymek, a szczególnie za zaangażowanie w dzieło ewangelizacji i autentyczne świadectwo życia w prawdzie⁸. W 2001 r. Ks. Prałat otrzymał Nagrodę Zarządu Województwa Podkarpackiego z rąk wicewojewody Marka Kuchcińskiego, a od burmistrza Jana Gilowskiego statuetkę „Jarosława 2001” w dziedzinie aktywności społecznej.

16 października 2008 r. Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” nadał Ks. Marianowi Rajchlowi tytuł Zasłużony dla NSZZ „Solidarność”⁹. Ksiądz Prałat Marian Rajchel decyzją Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego otrzymał również Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Wręczenia odznaczenia dokonał 29 sierpnia 2009 r. Paweł Wypych, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP.

W 2011 r., z okazji 30. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego, wręczono Ks. Prałatowi Krzyż Semper Fidelis przyznany przez Kapitułę Związku Solidarności Polskich Kombatantów w Gdańsku¹⁰.

Podsumowaniem niezwykłej posługi Ks. Prałata Mariana Rajchla niech będą słowa św. Bernardyna:

„Ilekroć Opatrzność Boża wybiera kogoś do jakiegoś specjalnego zadania lub do jakiegoś wyjątkowego stanu, daje wszelkie charyzmaty, które wybranej osobie są potrzebne do spełnienia jej zadania i powiększają jej piękno duchowe.„

św. Bernardyn

Ks. Prałat Marian Rajchel zmarł w Jarosławiu 12 stycznia 2021 r. o godz. 9.20. Został pochowany w krypcie kościoła pw. św. Mikołaja i św. Stanisława w Jarosławiu pod ołtarzem Matki Bożej Miłosierdzia.

Zofia Krzanowska

---

1 Z. Sznajder, Parafia NMP Królowej Polski w Jarosławiu [w:] 50 lat kapłaństwa Ks. Prałata Mariana Rajchla, Jarosław 2011, s. 36-37.
2 Ibidem, s. 71.
3 Ks. Z. Suchy, Od młodszej siostry życzenia i gratulacje, „Niedziela Przemyska” nr 11/2004 z 7 marca 2004 r.
4 Ks. Andrzej Szpak, Dobry Ksiądz, miłosierny ojciec, [w] 50 lat kapłaństwa…, op. cit., s. 176.
5 KSW zostało zarejestrowane dopiero w 1994 r.
6 S. K. Kasperczyk, W drogę z nami wyrusz Panie…, [w:] 50 lat kapłaństwa…, op. cit., s. 100.
7 Danuta, Spotkanie z egzorcystą – ks. Marianem Rajchlem, [w:] 50 lat kapłaństwa…, op. cit., s. 97.
8 Uchwała Nr 241/XII/99 Rady Miasta Jarosławia z dnia 13 grudnia 1999 r.
9 Uchwała XXII Krajowego Zjazdu Delegatów nr 9/2008 ws. nadania tytułu Zasłużony dla NSZZ „Solidarność”.
10 www.solidarnosc.org.pl [dostęp 12.03.2021 r.]